Nieuwsarchief 2012
Schachtbokwiel wordt mijnwerkersmonument (Een initiatief van de heemkring)
De mijn van Houthalen is al een hele tijd dicht. De wielen in de schachtbokken draaien niet meer en de mijninstallaties zijn ontmanteld.
​
Jarenlang heeft een schachtbokwiel half bedolven onder het zand en onttrokken aan het collectief geheugen, liggen oproesten op de plaats waar eens de mijnterril zich bevond. Jean De Schutter, lid van de heemkring en voormalig conservator van het mijnmuseum, was een van de weinigen die op de hoogte waren van het bestaan ervan. Hij vond dat met dat wiel, toch een belangrijk erfgoed van het mijnverleden, iets moest gebeuren.
De voorzitter en de secretaris van de Klonkviool deelden zijn mening en samen zijn ze naar burgemeester A. Yzermans getrokken.
​
Hij schaarde zich achter hun plan en verleende zijn medewerking om dat schachtbokwiel op te graven en als een soort monument met een grote symbolische waarde een plaats te geven voor het oude mijngebouw. Er zou ook een tekst bijgeplaatst worden als eerbetoon aan al de verongelukte mijnwerkers.
De firma Timmers CS werd gevraagd het wiel op te graven en te integreren in een monument. Hopelijk kan het wiel, dat hoog in de schachtbok ontelbare keren gezorgd heeft voor veilig transport van mijnwerkers en kolen, in 2013 zijn plaats innemen voor het GreenVille, de incubator van moderne en zuivere energie, en zo de herinnering aan het mijnverleden levendig houden.
Het opgravingsproces in beeld
Omdat het wiel blijkbaar te zwaar was om opgetild te worden (13.500 kg) werd het in stukken gebrand. Eén helft van het wiel was fel aangetast door erosie. De middenas werd verwijderd. De delen werden dan op een vrachtwagen gehesen en naar de firma Timmers vervoerd op 27 augustus 2012.
"Kwalaak vanaf 1940", door Vic Lijnen
Op zaterdag 25 augustus2012 om 15 uur werd op een academische zitting in de Bennewed, Binnenvaartstraat 51 in Houthalen-Helchteren, het boek Kwalaak vanaf 1940 voorgesteld.
‘Kwalaak vanaf 1940’ is het tweede boek van Vic Lijnen over het Houthalense gehucht Kwalaak, dat een van de oudste woonkernen van Houthalen is. Het sluit aan bij het eerste deel ‘Kwalaak zoals het vroeger was’. Zo is Kwalaak het eerste gehucht van de gemeente waarvan de volledige geschiedenis te boek gesteld is.
​
In dit deel wordt de metamorfose beschreven die het gehucht heeft ondergaan vanaf 1940.
​
In enkele decennia is dit kleine landbouwersgehucht geëvolueerd tot een moderne residentiële wijk. In die omschakeling wordt vooral de rol belicht die de Mijn en de Cité Meulenberg hebben gespeeld. Zo komt het verenigingsleven op Meulenberg uitgebreid aan bod alsook de kroniek van het eerste schooltje in de Varenstraat.
Ook de geschiedenis van dertig jaar wijkwerking in Kwalaak wordt uitvoerig beschreven. Verder staan er interessante oorlogsverhalen en pittige anekdotes in. Het geheel is verlucht met talrijke foto’s van vroeger en nu.
Het boek zal niet alleen door de mensen van Kwalaak en Meulenberg met veel belangstelling gelezen worden. Samen met het vorige deel vormt het immers voor de komende generaties een interessant naslagwerkje over een stukje Houthalen.
‘Kwalaak vanaf 1940’, uitgegeven met steun van de heemkring en Mijnerfgoed, kost 15 euro en is te verkrijgen bij de auteur, bij de heemkundige kring De Klonkviool, Pastorijstraat 13, Houthalen-Helchteren (open iedere dinsdagvoormiddag) en in de bibliotheek in het NAC.
Ook van het eerste deel zijn nog een paar exemplaren beschikbaar.
Contactadres: Vic Lijnen, Steenakkerstraat 1, 3530 Houthalen-Helchteren viclijnen@telenet.be Tel. 011 52 31 72
Internationale herdenking van de Tiendaagse Veldtocht en de Slag bij Houthalen van 6 augustus 1831
Op 21 april 2012 werden in aanwezigheid van HKH Prinses Astrid de Tiendaagse Veldtocht en de Slag bij Houthalen van 6 augustus 1831 plechtig herdacht.
​
De Tiendaagse Veldtocht was een mislukte poging van Koning Willem van Nederland om België, onafhankelijk geworden in 1830, te heroveren (lees ook het vorige artikel onder dit nieuwsitem).
​
Ter nagedachtenis van enkele Nederlandse gesneuvelden in de Slag bij Houthalen hebbben de nabestaanden aan de Grote Baan een stenen gedenkkruis opgericht. Dit kruis heeft, na heel wat omzwervingen en een hoognodige restauratie, sinds augustus 2011 zijn definitieve bestemming gekregen op de begraafplaats van Houthalen en werd samen met twee gedenkstenen met de namen van Nederlandse militairen en drie Houthalense burgerslachtoffers onthuld op 21 april 2012.
De initiatiefnemers
​
Bij de inhuldiging van het gedenkkruis op 6 augsutus 2011 ontstond het plan om die Tiendaagse Veldtocht en de Slag bij Houthalen uit de vergetelheid te halen. Zo werd er een stuurgroep opgericht met vertegenwoordigers van de heemkringen van Houthalen-Helchteren en Zonhoven, de beide gemeentebesturen, het leger met Mars en Mercurius, de Erfgoedcel en de plaatselijke Rotary.
De stuurgroep had twee doelstellingen. De eerste was een grote herdenkingsplechtigheid organiseren waarop zelfs beide koningshuizen (België en Nederland) werden uitgenodigd en ten tweede een boek samen te stellen waarin de gebeurtenissen van 1831 vanuit verschillende gezichtspunten zouden beschreven worden.
​
De herdenkingsplechtigheid vond plaats op 21 april 2012 in het bijzijn van HKH Prinses Astrid. Het Nederlandse koningshuis liet zich verontschuldigen wegens het tragische ongeval van prins Friso.
En het boek werd voorgesteld door co-auteur Maurice Broux tijdens een receptie na afloop van de plechtigheden. Een eerste exemplaar werd overhandigd aan HKH Prindses Astrid.
Het boek is vanaf nu te koop bij de beide heemkringen voor de weggeefprijs van 15 euro.
De herdenkingsplechtigheden
​
Een eerste deel vond plaats in Zonhoven, op het gehucht Ter Molen. Daar werd een gedenksteen onthuld in de vorm van een Maaskei met een opschrift dat herinnert aan het Belgische militaire opleidings- en observatiekamp dat daar gevestigd was in de periode van de Tiendaagse Veldtocht van 1831 en dat opgeheven werd in 1835.
De plechtigheid verliep met militair eerbetoon van detachementen van het Bataljon Bevrijding - 5de Linie, de Nederlandse Landmacht, de Nederlandse Vaandelwacht, de DD Schutterij Maastricht en de Schutterij Monulfus en Gondulfus uit Rotem. Het paradekorps D.E.M.O. zorgde voor de muzikale omlijsting.
De historiek van het gebeuren werd toegelicht tijdens toespraken van Schepen van Toerisme Smets van Zonhoven en Kol. Vlieger Steyaert.
Het tweede luik van de herdenkingsplechtigheid vond plaats op de gemeentelijke begraafplaats van Houthalen-Helchteren, in aanwezigheid van HKH Prinses Astrid, de Limburgse gouverneur Reynders, burgemeester Yzermans, Kolonel Vlieger Steyaert (Provinciecommandant Limburg), Generaal Van Den Put en Kolonel Valk (Commandant Regionaal Militair Commando Zuid) uit Nederland.
Na de schouwing van de militaire detachementen volgden toespraken van burgemeester Yzermans en Kolonel Valk.
Vervolgens werden 2 gedenkstenen onthuld met de namen van de gesneuvelde Nederlandse militairen en de drie Houthalense burgerslachtoffers van de Tiendaagse Veldtocht. Op haar beurt onthulde HKH Prinses Astrid het gerestaureerde herdenkingskruis.
De plechtigheid werd afgesloten met het spelen van de Last Post, gevolgd door drie erekanonschoten en het spelen van de nationale hymnes.
Na afloop begaven de aanwezigen zich naar het bedrijf Grafityp van de heer Bosman, waar door de beide gemeentebesturen een receptie aangeboden werd.
Foto's bij dit verslag © Johan Brouwers